De empathische carrousel

Ik zag op tv dat je ergens je telefoon kunt laten voorzien van een besturingssysteem dat discreet is en niet al je gangen nagaat. Dat geen algoritmes voedt met feiten. Dat ons niet behulpzaam wil zijn door toepasselijke reclame aan te reiken of ongevraagd agendasuggesties te doen.
Ik moest aan mijn vriendin denken die zich vaak ergert aan de brutale wijsneuzerij van haar telefoon. Als ze twee keer op maandagmiddag naar Alkmaar is geweest komt haar telefoon de week erop met de waarschuwing: Denk aan Alkmaar! Ze vindt dat "eng". Big Brother. Zelf heb ik dat minder. Ik snap dat Apple en zijn concurrenten elkaar de loef willen afsteken met technisch vuurwerk. En zolang we dankbaar gebruik blijven maken van al die diensten die onze zelfredzaamheid ondermijnen hebben we boter op ons hoofd. Als je het fijn vindt dat Google je bij de hand neemt en soepeltjes naar je bestemming loodst moet je niet klagen dat "ze" je stappen tellen en verklikken aan andere gebruikers wanneer je op TikTok zit. Toch?

Er zijn natuurlijk grenzen, ook voor mij. Zolang ik intuïtief nog begrijp wat er speelt in de feitelijk onbegrepen binnenkant van mijn apparaten heb ik geen moeite met een beetje Orwell. Dat mijn vriendin informatie krijgt die duidelijk voor haar zuster bedoeld is, omdat zij - de zuster - tijdens een logeerpartij op haar computer had ingelogd, alla. Verstrengelde netwerken, ik kan me daar iets bij voorstellen, hoe digibetisch ik ook ben. En als ik een hotel zoek in pakweg Westmalle en een dag later reclame voor het gelijknamige bier krijg - natuurlijk. Handig hoor. Ik zou daar zelf nooit op zijn gekomen. 

Ik wil nu gewag maken van grensoverschrijdend gedrag van het Internet. Tenminste, ik hoop dat het dat is. De andere optie is dat ik licht krankzinnig aan het worden ben.

Ik heb op mijn IMac schermbeveiliging. Een carrousel noem ik het maar: roulerende foto's, lukraak gekozen uit mijn beeldbestanden. Ik heb er al eens over geschreven (HIER). De enige samenhang die ik kan ontdekken tussen de plaatjes is dat een bepaald gezicht vaak (maar lang niet altijd) leidt tot een volgende foto waarop dat gezicht ook te zien is. 

Vorige week werkte ik aan het uittikken, redigeren en vormgeven van een verhaal van mijn vader, waarover ik u woensdag vertelde. Als ik me verdiepte in de oorspronkelijke tekst (een oud schoolschriftje) en het toetsenbord een tijdje niet beroerde schoot de computer in de schermbeveiliging. De carrousel ging draaien. Ik kreeg een plezierige schok toen een hele reeks foto's van mijn vader de revue passeerde. Een schitterend toeval! Zelfs toen het omslag van het vórige boekje met zijn verhalen verscheen bleef ik dat denken. Iets anders kon het toch niet zijn? Wel bevreemdde het me dat deze gang van zaken zich de volgende dag herhaalde. Ik bleef grimmig mompelen: toeval, anders niet! De Erven Steve Jobs kunnen niet in mijn hoofd kijken. Nóg niet. Ik ben niet gechipt voor zover ik weet en evenmin bionisch, of de tandarts zou iets in mijn vullingen gedaan moeten hebben. 

Gisteravond was de presentatie van Op een dag in Nieuw-West, het mooie nieuwe boek van Bas Kok. Het werd ten doop gehouden in het Van Eesteren Museum aan de Sloterplas, en mij was gevraagd om bij die gelegenheid een paar liedjes te komen zingen. De dag ervoor haalde ik mijn gitaar uit de hoes, ging zitten op mijn bureaustoel, pakte capo en plectrum en begon een paar nummers door te zingen. Het scherm werd eerst zwart en sprong toen op de carrousel.

Ik hoef het einde nauwelijks op te schrijven want u raadt het uiteraard al. Foto na foto verscheen van mijn diverse optredens in Nieuw-West door de jaren heen. Daar stond ik aan de Sloterplas met mijn zoon, haren wapperend in de wind. Daar hield ik met mijn dochter het kinderboek De meermin, het monster en de maan ten doop. Daar was de band waarmee ik in de Meervaart optrad, daar waren de acteurs van het Tuinstad Theater. Ik stopte met zingen. Had ik iets ingetikt op mijn computer? Een tekst opgezocht? Een YouTube-filmpje bekeken? Nee. Alleen ikzelf had geweten van mijn voornemen om deze liedjes te gaan studeren. 
"Toeval" is niet meer echt toereikend voor zoiets en in iets anders weiger ik te geloven. Mijn eigen krankzinnigheid hoop ik nog een aantal jaar voor me uit te schuiven. Weet u wat het is? Die computer voelt met me mee. Het is pure magie. Niks dystopie, niks 1984. Toverkunst, echt waar.