ROTTERDAM

Je moet reizen om je huis terug te waarderen. Omdat ik een Amsterdammer ben van een vrij gewoon type is dat voor mij niet zo moeilijk. Zoals vele stadgenoten scheld ik veelvuldig op mijn geboortestad en erger ik me wezenloos aan haar doen en laten maar heb ik haar tezelfdertijd innig lief. Ik zou in geen andere stad kunnen of willen wonen. Een dagje Rotterdam was genoeg om me dat weer eens te doen beseffen.
Op het eerste gezicht heeft die stad een grootsteedse allure waarbij Amsterdam provinciaals afsteekt. Ik was dan ook blij in de oksel van de Erasmusbrug een tijdelijke hut te hebben in het huiselijke Hotel Maritime. Als de pleinvrees toesloeg was ik daar veilig. Want de schaal van Rotterdam is intimiderend voor een dorpeling. Het is eigenlijk geen echte stad, maar een urbane vlakte waarin lukraak stukjes stad verrijzen. Alles vind je er naast elkaar en kriskras door elkaar: werven en loodsen, sombere utiliteitsbouw, zelfverzekerde hoogbouw, monumentale panden, een huiselijk pleintje met een paar bomen; maar net als je ergens een soort samenhang denkt te ontdekken wordt de hele boel weer wreed afgesneden door een verkeersader, een rotonde of een waterweg, zodat je in het volgende stuk opnieuw kunt beginnen. De contrasten zijn soms bizar. Een kermisachtig verlicht zeemanscafé waarin achter de bar een rij opgesmukte vrouwen zat te roken en te lonken bracht me terug in de donkere jaren vijftig. Er vlak naast trok een kale, gebroken wit geverfde eetzaal voor de allerhipsten me met een ruk weer in het heden.
Rotterdammers zijn praktisch en wars van kneuterigheid. Nergens geveltuintjes, liever lamellen dan gordijnen, geen bakfiets met kindertjes te bekennen. Het was heel wat jaren geleden dat ik huiskamers met tl-buizen als enige verlichting had gezien. De romantiek bewaart de stad voor de avond, en dan pakt ze ook flink uit. De feestverlichting gaat aan en op elektra wordt niet gekeken. Gebouwen flikkeren groen aan en uit in geometrische patronen, blauwe en rode neonbuizen kronkelen wulps over de enorme façaden. De lampen van schepen, torens, bruggen en hijskranen concurreren met de volle maan. En dan wij Amsterdammers maar interessant doen met die paar blauwe lantaarns in het Vondelpark! Dat is kunst, zegt u, dit hier aan de Maas is kermis? Ik zie het verschil niet, behalve in de kwantiteit.
Soms werd ik, terwijl we de wijken aan de rechteroever verkenden, een beetje mies van de harde en rommelige realiteit van Rotjeknor. Mijn vriendin drukte me op het hart dat we de pareltjes moesten zoeken in het grauwe rivierslijk. En toegegeven, die zijn er. Een van de charmantste vonden we per ongeluk toen we op weg waren naar de Kunsthal. In een park pal aan een soort snelweg gingen we nieuwsgierig een hek door. Er bleek een arboretum achter te liggen, de tuin van het voormalige landgoed Schoonoord. Hier heerste volmaakte rust. We wandelden wat rond, ademden de frisse voorjaarslucht in en ontcijferden de Latijnse soortnamen op de bordjes. En opeens ontdekten we dat de stad toch een hart heeft. Er stond een oude holle boom. We keken door de spleet naar binnen en begonnen tegelijkertijd te lachen. Daar binnenin, in een klam en donker hol, zat een kabouter.