Met de herfst kwam Prinsjesdag, waarop de koning als een heraut zijn onheilstijding mocht verkondigen – feitelijk zijn belangrijkste nog overgebleven functie. Ik benijdde hem niet, want de tijden zijn bar. Ik bracht de volgende morgen een bezoek aan Wildschut: een luxe, die ik mezelf zal moeten leren te ontzeggen, want al die keren dat ik twee-euro-tachtig neertel voor een koffie verkeerd maken samen toch een aardige som. Daar las ik in de krant met verbijstering de holle eufemismen die de jaarlijkse troonrede weer heeft opgeleverd - voze neologismen die nu al, in één vluchtige dag, een deel van ons taaleigen leken uit te maken. Participatiemaatschappij. Proef het woord: participatiemaatschappij. Wat wil dat nu eigenlijk zeggen? Dat we meer aan de maatschappij moeten deelnemen, of dat de maatschappij er een is waaraan iedereen zo eerlijk mogelijk participeert? De maatschappij participeert niet van harte aan ons, haar onbemiddelde burgers, zoveel is in elk geval duidelijk. 'Zelfredzaamheid' is zo'n ander toverwoord. Het komt erop neer dat we onverminderd meebetalen aan de dobberende wrakstukken van onze mooie, ooit florerende verzorgingsstaat (de staat van de Florijn, niet toevallig), of zelfs méér gaan betalen aan het onderhoud van die ruïne, terwijl de zorg tegelijkertijd juist minder wordt: mijn kinderen zullen mij kwijlend in hun achterkamertje moeten gedogen en mijn tandeloze mond met dunne pap moeten volgieten, lepel voor nikkelen lepel, en wie kanker heeft of een andere dodelijke ziekte kán weliswaar steeds eenvoudiger genezen worden door de voortschrijdende medische technieken, maar zál aan zijn stervenslot worden overgelaten, omdat al die vooruitgang het voorrecht van de rijken zal worden en buiten bereik van de armen zal blijven.
Heus, er zit iets volledig scheef in het huidige denken over de samenleving; alle van staatswege de kansel afgeroepen zogenaamde redelijkheid is niets anders, en ik herhaal, niets anders dan het in drogredenen vervatte eigenbelang van de elite - nee, niet eens van de échte elite, die verpaupert vaak net zo hard mee met de andere bijstandstrekkers, maar van de banken en hun vazallen, van de hogere echelons van het bedrijfsleven en de patserige monarchen van onze op bizarre aannames gebaseerde woekereconomie.
Ik kwam een beetje bezorgd thuis van mijn onverantwoorde uitspatting maar ging toch maar aan het werk. Ik stak een pijp op en keek met schuldgevoel naar de opkringelende rook - de tabaksverslaving drukt onevenredig zwaar op mijn krimpende budget. Er was een mail van een collega. Ik citeer: ‘De zelfstandigenaftrek zou een bijna onterecht voordeel voor ons zijn, alsof die niet een compensatie is voor heel veel onzekerheid en ontzegging. (Afgelopen weekeinde heb ik bijvoorbeeld met een snijdende keelontsteking een Hohe Messe gespeeld in Zweden: dat zie ik een in loondienst staande werknemer niet doen. En een ambtenaar?)’
Hij heeft gelijk. En als wij kleine zelfstandigen, freelance artiesten, kunstenaars en optimistische eenmanszaakjes verder worden ontmoedigd in onze dappere pogingen om te overleven en net als iedereen iets bij te dragen aan de samenleving wordt het de hoogste tijd daar de consequenties uit te trekken. Een Hohe Messe in Zweden, daar kom je ondanks je keelontsteking niet onderuit, omdat je je collega’s niet wilt laten zitten met de gebakken peren en het geld bovendien te hard nodig hebt. Maar ik voorspel u dat er op steeds grotere schaal belastingontduiking plaats zal vinden, en niet alleen onder Bulgaren en in de half criminele wereld van het vastgoed. Ook de integere burger zal noodgedwongen zoveel mogelijk zwart gaan werken en van de ruilhandel gaan leven. Misschien ga ikzelf wel op straat spelen, als statement zo goed als om centjes op te halen; ik zou mijn band het ZZP-Varieté kunnen noemen, als dat niet te leuk was. Crowd funding is het enige dat overblijft nu die eerder genoemde zogenaamde elite de slagroom op de taart die cultuur volgens hen in wezen toch is niet langer wenst te betalen. Die moet er maar gratis en voor niets opgespoten worden, omdat wij dat zo graag doen, spuiten. Ik denk aan de maand voor kerstmis, en aan de onderdoorgang van het Rijks Museum, daar klinkt het tenminste goed.
3 opmerkingen:
Prachtige rede Rookzanger en als je nog mensen zoekt voor je ZZP-varieté, in al die jaren als loonslaaf heb ik goe leren koorddansen,
groeten,
Peter B.
Een voor jouw doen ongewoon politiek stukje, Rookzanger. Het woord participatiemaatschappij spookt ook bij mij al een paar dagen door de kop. In die zin ben je me voor, want het schreeuwt inderdaad, als pregnant voorbeeld van een vlag die de lading niet dekt, om genadeloos fileren.
De huichelachtigheid waarmee het idee 'ieder voor zich en God voor ons allen' wordt neergezet als een collectief iets, is moeilijk te verdragen.
Het pijnlijke is echter dat het gedragen wordt door een enorme middenklasse van loonslaven, die iets boven modaal verdienen en die meent op de VVD te moeten stemmen.
In werkelijkheid moet je tenminste twee tot drie keer modaal verdienen, wil je iets aan deze slippendragers van de markt en het kapitaal hebben. Die middenklasse hecht kennelijk ook totaal geen belang aan vooruitkijken en een èchte toekomstvisie ontwikkelen.
Het allerpijnlijkste is echter dat alle idee van een collectief belang bij dit volk lijkt te zijn verdwenen. Je ziet het ook bij de discussie over schaliegas. Alleen de mensen in wiens buurt dreigt te worden geboord protesteren. De rest van Nederland zal het worst wezen.
Terwijl die discussie allang een achterhoedegevecht is. Schaliegas is slechts een excuus om ècht nadenken over duurzame energie nog even uit te kunnen stellen. Puur tijdverlies, als je het mij vraagt.
In plaats van het ècht neerzetten van een eigen toekomstvisie, wil men het net zo gaan doen als men het in de VS al zo'n beetje sinds de onafhankelijkheid doet.
Alsof dat het perfecte voorbeeld is.
Iemand schreef een tijdje geleden dat men in bijvoorbeeld Zweden er wèl in slaagt de verzorgingsstaat in grote lijnen in stand te houden, terwijl de Zweedse economie beter draait dan de onze. Maar niemand in de regering vindt het kennelijk de moeite waard om te onderzoeken hoe de Zweden dat klaarspelen.
In zichzelf gekeerd. In alle opzichten. Dat is Nederland anno 2013. En dat geldt niet alleen voor de regering.
Mijns inziens een zeer interessant schrijven van Jan-Paul en van Hans Valk.
Mij valt op, hoe gemakkelijk en snel een maatschappij verandert. Voedselbanken, bijvoorbeeld, vindt men inmiddels al heel normaal.
Mijn vrees is, dat we Amerika weer eens achterna willen gaan.
Dat een armoedige als ik blijkbaar vroeg dood mag, wegens gebrek aan geld voor zorg, is in zo'n wereld zowat een zegen.
Mijn verwachting is, dat deze eeuw een torenhoge rekening gepresenteerd gaat worden. De rekening voor honderden jaren roven.
Mensen slaan elkaar de hersens in voor het delven van zeldzame grondstoffen die vervolgens in de vorm van wegwerpmobieltjes de verbrandingsoven in gegooid worden.
Hier is geen rekenkamer voor nodig, om te weten dat de schade onbetaalbaar zal zijn.
Nederland? Dat is een Las Vegas. Zonder lichtnet zullen we ons al gauw de Hongerwinter herinneren als een immens eetfestijn.
"Als de lichtjes van Las Vegas doven", zingt al jaren als idee door mijn hoofd. Misschien iets voor de fonograaf?
Een reactie posten