JORDAAN

Met de Jordaan heb ik nooit zoveel opgehad. Ik vond het een soort hardnekkige folklore, iets voor leutige tv-programma's waarin ten onrechte de indruk wordt gewekt dat Amsterdammers gemoedelijke mensen zijn met een heel bijzonder gevoel voor humor. Ik sluit niet uit dat die lauwe appreciatie aan pech te wijten is: de weinige keren dat ik er iets te zoeken had was dat op een grauwe doordeweekse morgen. In de autoloze straatjes met de veelal prozaïsch gerenoveerde huisjes was de beroemde levendigheid dan ver te zoeken.
Na het afgelopen weekend moet ik mijn oordeel bijstellen.
Ik was gevraagd om te zingen tijdens de tweejaarlijkse Open Ateliers Jordaan. Zo'n vijfenzeventig ateliers houden dan open huis. 's Middags op het hele uur is er in een aantal daarvan een klein optreden, door een dichter, een muzikant of een singer-songwriter. Tot dat laatste gilde behoorde ik dus, hoewel de website mij aanprees als 'opera': van dat verleden kom ik nooit los. Hoe ik ook tokkel als Nick Drake en mijn Sprechgesang oefen, hoe ik ook mijn best doe ongeschoold te klinken (ik ben er zelfs een tijd voor aan de drank gegaan, en pijproken doe ik ook niet voor mijn lol) - ik blijf altijd 'die operazanger'. Ooit vond ik dat erg; nu maak ik van de nood een deugd door af en toe een Napolitaans lied door mijn sombere chansons te mengen.
Ik had zorgeloos toegezegd maar toen de datum naderde was ik licht gespannen, en uiteindelijk was het toch weer even wennen aan mijn ooit zo vertrouwde troubadourschap. Ik kwam rechtstreeks van een Limburgse camping en had lang mijn liedjes niet in het openbaar gezongen. Dan kan het gebeuren dat je ineens een woord of een akkoord niet meer weet. Nooit de moeilijke zinswendingen of harmonieën, maar juist de meest voor de hand liggende, vreemd genoeg. Op dat moment, starend in dat onverwachte zwarte gat, besef je dat je zenuwachtig bent. Zo wandelde ik niet helemaal tevreden naar mijn tweede optreden. En daar gebeurde een klein wonder.
Het atelier was gevestigd in een oude looierij die later als koetshuis had gediend. De ruimte was hoog en al na één rinkelend akkoord op mijn kleine Taylor merkte ik dat het er fantastisch klonk. Ik ging zitten tegen een wand vol geometrische doeken in streng zwart-wit. Tegenover me nam mijn publiek plaats op keukenstoeltjes. De kunstenares kondigde me aan en ik begon. Al na een paar zinnen merkte ik dat mijn luisteraars aan mijn lippen hingen. Ze glimlachten en keken me onbeschaamd aan. Dat gaf me moed. Het is altijd fijn als je niet voor de kat zijn kont zingt, maar als je merkt dat je publiek wérkelijk meeleeft en zich liefdevol aan jouw stem en spel overgeeft wordt het beste in een artiest boven gebracht. Er ontstaat dan soms iets zeldzaams, iets magisch. Het is alsof je samen muziek maakt. Alles gaat vanzelf. Je hoort je eigen woorden alsof je ze ter plekke ingefluisterd krijgt en bent verrast door hun klank en hun betekenis. Je voert niet uit maar schept ter plekke.
Ondertussen was het straatje volgestroomd met voorbijgangers. In de zon waren die er getuige van hoe ik mijn jeugdliefde opnieuw beleefde. Ik zong over Bettina uit de Willem van Hembyzestraat. In het liedje had die kleine blonde fee omwille van klank en ritme een schuilnaam gekregen en een andere domicilie: Belinda, uit de Daam van Harenstraat. Het was muisstil en een ijle droomlucht verspreidde zich door de ruimte. Toen was er applaus en was de betovering verbroken. Terwijl ik cd's stond te verkopen kwam er een vrouw op me af. Ze had ooit pal tegenover me gewoond, daar in Geuzenveld, we hadden samen in de zandbak gespeeld. Bettina/Belinda kende ze ook natuurlijk. Ik vond op dat moment niets gek. Het hoorde zo.
Terwijl ik met mijn gitaar onder mijn arm verder liep naar de volgende locatie viel het me op hoe mooi de Jordaan eigenlijk was, en hoe gezellig, en ook hoe warm het was. Het was eindelijk lente geworden.