vrijdag 12 maart 2021

MOPPERPOT


Özcan Akyol, beter bekend als Eus, knipt mensen terwijl hij ze interviewt, of eigenlijk andersom, want heel intensief wordt er niet gesnoeid. Althans, zo was het voor Corona. Nu interviewt hij zijn gasten in de kapsalon zonder de schaar te beroeren. De geknipte gast heeft daarmee wel wat van zijn geloofwaardigheid verloren. Als je als nieuwkomer in het programma zou vallen zou je je afvragen waarom ze in godsnaam in een kapperszaak zitten te praten.
Ik vind Eus een vreemde interviewer. Hij is slim maar ook een beetje bot. Je bent steeds bang dat hij iemand gaat beledigen. Dat komt denk ik door zijn onaangedane gelaatsuitdrukking, die een mengsel is van de permanente ironische verbazing van de onderzoekers van de Keuringsdienst van Waarde en een soort ongemakkelijke distantie, alsof hij hier ingerold is en het hem eigenlijk niet aangaat. Gelukkig glimlacht hij af en toe en dan breekt even het zonnetje door. Ik ontspan dan en durf weer verder te kijken.

Eus heeft nu ook een boekenprogramma, in de week dat het normaal gesproken Boekenweek zou zijn. Ik kijk er met verbazing naar. In een nachtclubachtige setting, met een huisband, staat steeds een bepaald boek centraal. Het wordt - in bijzijn van de auteur - besproken door bekenden uit cultuur, media en sport. BN'ers dus: voetballers en rappers, presentators, entertainers. Mijn vriendin zegt dat dat programma is zoals het is omdat men de niet zo geletterde medemens enthousiast wil maken voor het lezen, en dat is natuurlijk mooi; maar ik vraag me af - niet voor het eerst - waarom er wél in prime time mooie en interessante televisie gemaakt kan worden over schilderkunst of zelfs (nu en dan) over klassieke muziek, maar de literatuur altijd zo'n diepe knieval moet doen voor de kijkcijfers. We zien de schrijvers in talkshows hun eigen werk als marktkooplui aanprijzen en uitventen, of grappig en populair doen om een vlotte en hedendaagse indruk te maken. Alleen op zondagmorgen, als de vlotte en hedendaagse mensen uitkateren met verse jus en een croissantje, mocht er nog wel eens serieus over Boeken worden gesproken, maar dat dan meteen op zó'n ouderwetse manier (twee erudiete oudere heren of dames rond een salontafeltje met een glaasje water en een stapeltje boeken) dat je snapt dat de omroep zich over het algemeen verre houdt van het genre.
Er is dan ook een ludieke inval gekozen voor het boekenprogramma van Eus. Een cabaretier speelt een melig typetje, dat het eenmanspubliek van het programma moet voorstellen. Maarten van Rossem is te gast, niet als jury dit keer, maar als panellid. Hij spreekt in volzinnen. Eus probeert hem af te kappen, maar dat gaat zomaar niet. Maarten is ingehuurd en wil waar voor het geboden geld leveren. Ik ben blij dat er nog iemand, al is het dan ook de overbekende mopperpot van het overbekende spelletje, een beetje de diepte in gaat. Hij laat zich niet uit het veld slaan door de platitudes van de entourage en maakt zijn gedachtegang af. Misschien iets te breedsprakig, maar daar is het een verwende zeventiger voor.
Een negentienjarig zangeresje schuift aan. Sterre heet ze. Ze is behalve zangeres ook influencer. Haar vader is dominee en ze gelooft in God, vertelt ze. Het besproken boek is te dik voor haar schoot, net een bijbel. Ze houdt het onhandig vast. Ik vraag me af, zou ze het echt gelezen hebben? Aan de opmerkingen die ze maakt kan ik dat niet horen. Na afloop zegt de melige cabaretier tegen Eus: 'Ik vond wel dat Maarten Sterre te weinig aan het woord liet.' Goddank, denk ik. 
Morgen vier ik mijn vijfenzestigste verjaardag. Ik word te oud voor deze onzin.


3 opmerkingen:

Jetty zei

Goed gezegd en helemaal met je eens. Eus maakt op mij altijd een vlakke indruk en ik vind interviewer een te groot woord in deze. Maar goed, ik vind zijn welbekende debuutroman ook al niks (heeft hij daarna nog iets geschreven?).

Jan-Paul van Spaendonck zei

Ik vond zijn boekenweekessay wel sympathiek.

www.nicovanlieshout.net zei

Beste Jan-Paul,

Hartelijk gefeliciteerd en een fijne verjaardag!

Nico van Lieshout