vrijdag 13 september 2019

Vos is boos


Mijn kleindochter zit naast me. Ze duimt niet, maar heeft de uitdrukking in haar ogen van een kind dat duimt. Ik lees voor. Ze luistert gefascineerd. Naarmate het verhaaltje vordert zakt ze steeds dichter tegen me aan. Alle eigenwijsheid en stoere reserve zijn verdwenen.
Ondertussen denk ik, kritisch, onzeker: zal ze dit wel leuk vinden, begrijpt ze dit wel? Want de grap van het verhaal berust vooral op het letterlijk nemen van uitdrukkingen. Uitdrukkingen die een driejarige niet kent. Vos, de ene hoofdrolspeler van het door Thé Tjong-Khing geïllustreerde boekje, kookt een maaltijd. Als hij naar de tuin gaat om peterselie te plukken neemt Haas, zijn tegenspeelster, de gelegenheid waar om in de pannen te gaan kijken. 'Ik heb er alleen een blik in geworpen,' zegt ze verontschuldigend, als Vos uit de tuin terugkomt en haar betrapt. Vos wordt boos. 'Wat voor blik, een blik tomaten, erwten?' Et cetera. De verwarring komt een paar keer terug en telkens lezen we dat Vos boos wordt.
Als het verhaal, dat ik met mijn beste toneelstem heb voorgelezen, uit is, kijkt mijn kleindochter peinzend voor zich uit. Er kwelt haar iets. 'Waarom is Vos boos?' vraagt ze. Ik probeer haar uit te leggen dat de twee, Vos en Haas, elkaar niet begrepen, en dat Vos daarom boos werd. Ze knikt, maar vraagt nog een keer, met iets andere intonatie: 'Waarom is Vos dan boos?'
Terwijl ze naar de kast loopt om een ander boek te pakken bedenk ik dat het helemaal niet uitmaakt of kinderen precies begrijpen wat er in een boek staat of niet. Emotie, suggestie en plaatjes, daar gaat het om. Anna is zelfs zo aangedaan door de boosheid van Vos dat ze even vergeten heeft dat ze naar de wc moet. Een plas verspreidt zich om haar voeten. Ze laat het boek dat ze in haar hand heeft verrast zakken, kijkt me verlegen en tegelijk grappig aan en zegt: 'Klein ongelukje. Geeft niets!'


3 opmerkingen:

nico van lieshout zei

Vrijdag de dertiende ...

Hans Valk zei

Drie jaar is ze alweer, Jan-Paul.

Zelf heb ik geen kinderen en dus ook weinig zicht op wat een driejarige kan bevatten.
Ik heb het idee dat een beeldspraak als "een blik werpen" zelfs voor de pubers van vandaag verloren idioom is.

Maar wijs is je kleinkind al wel. Zo ontspannen op een onverhoeds plasje reageren; ik zou willen dat ik zo moeiteloos omging met elke kleine tegenslag die ik zelf moet verwerken..

Vitalski zei

vos heb ik hier zelf ook stuk gelezen...

"Ze duimt niet, maar heeft de uitdrukking in haar ogen van een kind dat duimt" - = grote literatuur !