Mijn koffiekopje bleek vanmorgen nog op het balkon te staan. Hoog boven de straat, op het marmeren terrastafeltje, verlaten en koud van de ochtendnevel herinnerde het me aan de raarste verjaardag uit mijn memorie. Mijn moeder vertelde vaak dat het rond mijn geboorte ook uitzonderlijk mooi weer was – het kraambezoek at beschuit met muisjes in de tuin. Maar zoals gisteren zal het toch niet geweest zijn. Een junidag, maar dan zonder blaadjes aan de bomen.
Niet dat de dag verder uitzonderlijk was. Hij kenmerkte zich door de subtiele opgewektheid van een verjaardag op leeftijd. Wel cadeautjes en aandacht, lieve wensen en taart, maar geen gezeul met boodschappen en lacherig lawaai en een chaos om op te ruimen de volgende dag. Geen gebroken glas, geen kleverige vloer om te dweilen. Het is me wel zo lief zo.
’s Ochtends kwam mijn Italiaanse vriend, in Nederland voor een paar weken. De zon scheen licht hysterisch naar binnen terwijl hij op bewonderenswaardige wijze het gesprek algemeen hield. Wellevend vroeg hij mijn dochter naar het wel en wee van de dierenverzorging. Al gauw voelde ik me verstrikt raken in een uitwaaierende conversatie over de fauna van onze planeet. Ik merkte dat ik ongeduldig begon te worden en zocht naar een gelegenheid om de woordenstroom te keren naar andere onderwerpen, die ik hoognodig met hem moest bespreken. Pazienza! Ik ontspande me. Als goed discipel van het boeddhabeeldje van kunsthars (net echt hout) dat ik onlangs heb gekocht liet ik de stroom maar liever zijn eigen weg zoeken. Ik gniffelde om het speculatieve beeld dat mijn vriend opriep van een wereld die door geëvolueerde dassen werd geregeerd, waarin de mens karren voortduwde.
’s Middags deed ik als man op leeftijd even een dutje. Daarna kwamen zoon en vriendin, we aten een snelle pasta met gamba’s, room en courgette en liepen naar het Leidseplein. De film The Monuments Men was geen topper, maar ik grijp elke gelegenheid aan om de oudere Bill Murray te zien. Aangenaam vermaakt liepen we terug door het prille donker: volle terrasjes onder kale bomen, een heldere maan aan een frisse hemel. Thuis was er taart en nog meer cadeaus. Ik rookte mijn nieuwe pijp. We skypten met mijn dochter in Londen. Toen we ons rond het computerscherm arrangeerden om een intercontinentaal selfie te maken voelde ik me toch wel heel modern voor een man van achtenvijftig jaren.
(Foto met toestemming van de afgebeelde personen)
10 opmerkingen:
"De subtiele opgewektheid van een verjaardag op leeftijd."
Eén van mooiere typeringen van een verjaardag die ik in de afgelopen jaren heb gelezen en die gelukkig die hysterische zon (baarlijke nonsens, natuurlijk; de natuur is nooit hysterisch) volledig overstraalt.
"Ik grijp elke gelegenheid aan om de oudere Bill Murray te zien" is ook wel een fijne. Niet direct vanwege de literaire impact, maar vanwege het indirecte inkijkje in je persoonlijkheid.
Zelf zie ik in die zin George Clooney graag bezig. Ondanks zijn tandpastaglimlach en de Nespresso. Met dank aan de broers Coen en hemzelf.
De recensies van 'The Monuments Men' waren inderdaad niet onverdeeld gunstig, maar misschien moet ik die film toch gaan zien.
En natuurlijk alsnog gefeliciteerd met je verjaardag, Rookzanger!
Dank je Hans. Maar, het animeren van natuurverschijnselen is toch een gewoon stijlmiddel? Een vriendelijk zonnetje, een venijnige wind, etc, etc, ad inf. Een stap verder en die zon is hysterisch. Nu ja, kwestie van smaak denk ik.
Neem mijn kritiek niet te zwaar op, Rookzanger. Natuurlijk is het een kwestie van smaak.
Maar ik had er nog wel een gedachte bij. Zou een haiku-dichter een dergelijk stijlmiddel gebruiken? De reeks die je noemt, "vriendelijk", "venijnig", "hysterisch", geeft in die zin een soort stijgende lijn van onwaarschijnlijkheid aan, lijkt het wel. Eigenlijk gaat het over de menselijke ervaring van een natuurverschijnsel. Vriendelijk en venijnig (in de zin van hinderlijk of pijnlijk) zijn nog voorstelbaar. Maar "hysterisch" is te diep-psychologisch voor een haiku-dichter, vermoed ik.
Laat ik het er maar op houden dat ik, gezien jouw streven naar verlichting en de daarmee gepaard gaande acceptatie van het gegeven dat dingen zijn wat ze zijn, die hysterische zon nogal opvallend vond.
Neen, de stijlmiddelen genoemd zijn erfenissen van de Romantiek, die de natuur aansleept als metaforisch vehikel voor menselijke emoties, en inderdaad anathema aan het wezen van de haiku, en van de mens die ik tracht te zijn( let wel: tracht). Literatuur en werkelijkheid, dat zijn twee dingen.
Laat ik er niet omheendraaien. Zelf ben ik ook in hoge mate behept met een romantische inslag. De Romantiek heeft ook veel mooie dingen opgeleverd, maar wat mij betreft niet in de eerste plaats op het gebied van de literatuur. De beeldende kunst uit die periode vind ik veel interessanter.
Maar goed. Wij zijn beiden mensen die leven op het scheidsvlak van twee werelden. Is dat wat?
Ik ken je te weinig om dat te beamen, maar voor mezelf zou ik zeggen: ja, dat kun je wel stellen.
Ik durf niet eens te beweren dat ik mezelf voor de volle honderd procent ken, maar ik streef, wat minder bewust dan jij misschien, toch ook naar een zekere verlichting.
Nog pas gisteren was ik mezelf er weer eens pijnlijk van bewust dat ik nog wel even te gaan heb, wat dat betreft.
Ik raakte op Facebook in discussie met een doctor in de Indiase filosofie. Miscchien heb je er iets van meegekregen.
Nu zou je verwachten dat dit zich in een verlichte (nou ja; ontspannen..) sfeer zou moeten kunnen afspelen. Het tegendeel was waar. Toen hij termen als 'dikdoenerij' en 'gezwets' begon te gebruiken, kon ik het niet laten en probeerde ik alsnog zijn ongelijk aan te tonen, waar ik daarvoor alleen vragen had gesteld. Terwijl ik natuurlijk op dat moment weg had moeten zijn. Hij stond niet open voor het globale denken waartoe ik hem probeerde te bewegen en dat had ik een paar postjes daarvoor al kunnen weten.
De manier van doen deed denken aan sommige nieuwsgroepen op usenet, tien tot vijftien jaar geleden, waar allerlei discussies ook nogal eens op de spits werden gedreven, tot er bij wijze van spreken bloed vloeide.
Ik dacht dat ik daar een beetje overheen was. Nee, dus.
Gefeliciteerd met je 58ste verjaardag!
Nog vele jaren!
Hans Valk schreef:
"de natuur is nooit hysterisch"
De mens is onderdeel van de natuur.
Als de mens hysterisch kan zijn, geldt dat dus ook voor de natuur.
Goed punt, Daniël.
Op het gegeven dat ik kennelijk de mens eventjes niet als onderdeel van de natuur beschouwde, kan alsnog een analyse worden losgelaten.
Ik gok zomaar even dat het hier gaat om een restje christelijke opvoeding, dat nog niet was uitgewist. De mens niet zozeer als onderdeel van de natuur, maar als rentmeester, of zoiets..
Of weet jij een betere?
Voor mij geldt dat restje christelijke opvoeding zeer zeker.
Vanuit huis bleef die opvoeding vrijwel beperkt tot het kiezen van een christelijke school en een achteraf Pinkstergemeente-achtige zondagsschool, maar die waren er des te meer mee bezig. Ik heb dat ervaren als een cursus schizofrenie.
Ik vind "hysterisch" wel een toepasselijke omschrijving voor de zon. Als synoniemen zie ik "innerlijk onrustig", "overspannen" en "overdreven emotioneel".
http://www.encyclo.nl/begrip/hysterisch
Ook zoals Lennaert Nijgh en Boudewijn de Groot de zon weergeven in 'Pastorale' (1968), zoals op plaat gezet door Ramses Shaffy en Liesbeth List, vind ik "hysterisch" wel passen. Bijvoorbeeld de regel "soms ben ik als kokend lood" en het bombastische orkest onder leiding van Bert Paige.
In de Bijbel wordt de Joodse god soms ook neergezet als hysterisch. In de zin dat er weinig nodig lijkt om diens toorn te doen ontwaken.
Een reactie posten