dinsdag 28 oktober 2014

SCHRIJVEN


‘Het is misschien een rare vraag, komend uit de mond van de dochter van een auteur, maar waarom schrijf je eigenlijk?’ vroeg Aurora tijdens het eten. Het was haar opgevallen dat bijna iedereen in haar omgeving wel eens iets had gepubliceerd of tenminste plannen in die richting had. Schrijven was populairder dan ooit. Het leek een zekere status te geven. Misschien speelde onze vluchtige virtuele babbelcultuur daarin een rol: iedereen kan zijn mening in drukletters zien maar alleen wie schrijft die blijft.
Ik dacht even na en poneerde, misschien iets te snel, dat het uit een behoefte aan contact en communicatie was, dat ik schreef. Als ik schreef stelde ik me een publiek voor, en werd mijn eenzaamheid tijdelijk opgeheven. Daar zit iets in: mijn geestelijke toestand is, al schrijvend, dezelfde als die waarmee ik in een kring van goede vrienden mijn verhaal doe: open, op mijn gemak en zeker van liefdevolle aandacht. U, lezers, zit allemaal rondom het haardvuur terwijl ik dit formuleer. U glimlacht. U houdt van mij en ik houd van u. U bent ook erg geduldig, want het formuleren gaat moeizaam vanmorgen. Dat het allemaal om communicatie draait wordt wel bewezen door het feit dat ik in tijden waarin ik veel mensen om me heen heb geen pen aanraak. Met mijn vakantiedagboeken loop ik altijd dagen achter.
Ook was er een flinke portie ijdelheid in het spel, zei ik tegen Aurora, terwijl ik de tafel afruimde - als ik niet regelmatig schouderklopjes of complimentjes kreeg zou ik veel minder schrijven dan ik nu doe, dat wist ik wel zeker. We verdiepten ons in het toetje en hielden het daar maar bij: een portie menselijke interactie met een dot ijdele slagroom, dat maakte schrijven zo aantrekkelijk.
Maar de uitkomst van ons gesprek bevredigde me niet. Beide, het gevoel van verbondenheid en het gestreelde ego, konden niet afdoende verklaren waarom ik mijn hele leven dagboeken heb bijgehouden en schriftjes en notitieboekjes vol heb gepend. En waarom ik maar blijf bloggen terwijl ik allang heb ontdekt dat het haardvuur onregelmatig brandt en de schouw soms akelig verlaten is.
Voor mij gaat de behoefte om te schrijven dieper dan mee mogen praten en een opgestoken duimpje krijgen. En hij komt uit dezelfde bron voort als mijn behoefte om liedjes te maken. Ik houd van taal misschien meer nog dan van muziek en wil met woorden iets harmonisch scheppen uit de chaos die het leven is. Iets tastbaars opvissen uit de stroom. Ik wil greep krijgen op mijn weerbarstige bestaan door het te verwoorden. Ik wil er iets van te boek stellen en er iets van nalaten, voor wie dan ook. Een gedenkteken, een rechtvaardiging. Misschien is ook dat wel ijdelheid.
Wie dit leest is gek, las je vroeger op briefjes. Ik zou zeggen: wie dit schrijft is gek. En wie dit leest is medeplichtig aan het in stand houden van de illusie dat het leven van de schrijver iets meer is dan overleven. Dat hij het door erover te schrijven verheft tot iets hogers. Iets blijvends of tenminste minder vluchtigs.
Voor die medeplichtigheid ben ik u overigens oprecht en innig dankbaar.

3 opmerkingen:

Roberto zei

Notitieboekjes volschrijven is als zingen in de badkamer. Het lezen van die notities is als stiekem meeluisteren als de buurvrouw in haar badkamer zingt.

Daniël zei

Recentelijk lijken de blogs mij terugkerend te gaan over het bloggen zelf.
Schrijven over het eigen schrijven zelf, doet mij wat denken aan een gillende microfoon: de microfoon hoort zichzelf en raakt daar vol van, in een toenemend paniekerig geluid.

Mijn (ongevraagde) advies is om regelmatig een groot, algemeen onderwerp te pakken en daarover te gaan schrijven. Dus niet iets persoonlijks van dichtbij, maar iets dat de zinnen, de horizon wat verzet.
En misschien zou iemand een aantal onderwerpen kunnen geven om uit te kiezen.
Dit advies lijkt een beetje op het moeten schrijven van een opstel, maar dat kan volgens mij juist zo verfrissend en inspirerend zijn.

Jan-Paul van Spaendonck zei

Dank voor je suggestie, maar.... neen, bedankt. Bloggen over het bloggen, daar ben ik niet voor. Het gebeurt nu en dan, net als liedjes van rockgroepen op zeker moment soms over het bestaan van rockartiest gaan - het lijkt onvermijdelijk, het is nu eenmaal de wereld waarin je veel tijd doorbrengt. Maar ik zal waakzaam zijn!