woensdag 5 februari 2020

BEST

'Moet dat nou zo?' vroeg Tors klagend. 'Is dat nou leven?'
   Uit: 'Heer Bommel en het vergeetboekje'

Als mensen me vragen hoe het gaat zeg ik 'best'. Dat geloof ik ook echt. Ik heb in mijn leven een paar keer last gehad van echte depressies. Momenteel sta ik zonder veel aarzelen op en doe ik mijn werk zonder dat ik me beperkt voel door neerwaartse krachten. Maar als ik achter mijn bureau zit en iets opbeurends wil schrijven schiet me niets te binnen. Als ik geen waargebeurde, luchtige anekdote om te delen heb en de quasi-filosofische diepte in wil gaan begeeft de moed me, want wat ik daar zie is niet echt vrolijk. Misschien moet ik dat 'best' toch bijstellen. Ik ben niet ziek, ik sudder gewoon maar door, zoals mijn vriendin dat noemt, sjok van lichtpunt naar lichtpunt met zevenendertig-drie, maar verder? Er wordt veel getobd in mijn hoofd, op een zeurend laag pitje. Anders dan J. C. Bloem slaap ik overigens uitstekend. Tussen monter en depressief, tussen somber en opgewekt zijn zoveel grijstinten.

Soms denk ik, ik mediteer te veel. Ik verdraag en verduur het grauwe denken van deze wintermaanden (dat in het ouder worden helaas genoeg voedsel vindt) tamelijk probleemloos, omdat ik na veel oefening geleerd heb om gelijkmoedig te zijn. Maar zou het niet fijn zijn, en zou het niet mogelijk zijn, om het leven wat lichter op te vatten, om wat vrolijker te zijn, wat darteler en luchthartiger, om niet altijd bang te hoeven zijn voor alles wat van de veilige routine afwijkt, om niet al het potentieel bedreigende uit de weg te gaan (een open landschap, een lange boomloze straat), om niet altijd overal tegenop te zien?

De goeroes bij wie ik steun heb gezocht zeggen me dat alles goed is precies zoals het is (de asblonde yogajuf verschijnt voor mijn geestesoog terwijl ik die woorden tik, ze glimlacht er kalm bij - ik geloofde haar zolang als het duurde). Jarenlang heeft die mantra me troost gegeven. Niet altijd verlangen naar iets anders, content zijn met wat je hebt. Niet streven, aanvaarden. Maar vandaag treft me de opstandige gedachte, dat deze aanvaarding ook een belemmering kan zijn. Dat het soms beter is om ambitieus te zijn en te vechten, als de buit die je daarmee kunt behalen tenminste de moeite waard is, en de kans op overwinning reëel.

Hier treedt het gevaar van zelfhulpmotto's aan het daglicht. Een maxime kan, uit zijn context gelicht, je het zicht benemen op andere kanten van de zaak, en ook op noodzakelijke nuances. Want wat is de ware betekenis van de boeddhistische aansporing om niet te streven en alles maar op zijn beloop te laten? Niet dat je je dagen in grauwheid slijt. Dat kan toch niet waar zijn? Waarom lachen al die Boeddha'tjes dan zo? Het niet-streven en laten gaan, waarvan iedereen zijn mond zo vol heeft tegenwoordig, is geen doel op zich. Dan zou het niets anders dan doffe berusting, dan defaitisme zijn. Het is de eerste stap tot iets anders. Door ballast los te laten zou je lichter moeten worden. Een ballon die zijn zandzakken overboord zet stijgt op. Zo kan het aanvaarden van de omstandigheden paradoxaal genoeg een opstapje zijn naar betere omstandigheden.

Ik heb het al eerder geschreven: ik ben een mislukte Boeddhist. Het aanvaarden heb ik wel geleerd maar de luciditeit laat zich nog niet zien - ik ben in een soort lauwe dadeloosheid blijven steken.
Het is een verlaat nieuwjaarsvoornemen: er gaat hier meer gelachen worden voortaan.


1 opmerking:

Rebeca Zaa zei
Deze reactie is verwijderd door een blogbeheerder.