We zongen Schumann toen de bui losbarstte. Im wunderschönen Monat Mai. Ik vroeg de mannen om de dictie wat aan te scherpen en de klinkers wat meer voorin te plaatsen. Het was donker geworden. De regen sloeg tegen de ramen, we zagen de bomen zwiepen in windvlaag na windvlaag, het bliksemde en de donder... Grommend rolt de schorre donder en rommelt in 't verschiet, schoot me te binnen. Een citaat uit mijn verzameling handzame verzen voor alle gelegenheden. De penningmeester dacht dat het misschien van Tollens was.
Ondertussen was het ernst buiten. Van alle onweersbuien van de laatste roerige weken was dit zeker niet de minste. Ik houd van onweer, zoals ik ook van sneeuw of van storm hou, en ik voelde een lichte spijt dat ik er niet ten volle van kon genieten. Mijn arbeidsethos zei me dat er doorgewerkt moest worden aan Schumann maar eigenlijk had ik liever voor de open deur gestaan, ruikend, kijkend, luisterend. Omdat ik leiding gaf kon ik niet eens mijn gedachten laten wegdwalen van de les, zoals ik vroeger op school gedaan zou hebben. Wel viel ik nu en dan stil. Tussen mijn eigen zinnen door luisterde ik met gespitste oren. Mijn aandacht knipperde maar besloot toch elke keer bij Schumann te blijven.
It's lonely at the top, dacht ik berustend.
Al in de auto terug was er verzet tegen die vage gedachte, die mijn gedrag had bepaald en mijn vrijheid had ingeperkt. Ik ben met die koorzangers zo vertrouwd, ik had best uiting kunnen geven aan mijn kinderlijke verlangen om even bewust van het onweer te genieten. Even pauze mensen, had ik kunnen voorstellen, even buiten kijken. De leukste schoolmeesters zijn degenen die een beetje gek zijn en aan spontane invallen gehoor geven. Dus om mijn reputatie als docent had ik het niet hoeven laten. Nu was ik de slaaf geweest van mijn rol. Het beroepsmasker dat ik graag even had willen afzetten had muurvast op mijn smoel gezeten. Er was een kloof ontstaan tussen mijn ware zelf en mijn geacteerde zelf. Een gevaarlijke situatie, zoals lezers van Dans dans dans van Haruki Murakami weten. Daarin verdwijnt de populaire acteur Gotanda in een duistere tegenwereld, steeds als die kloof te diep wordt. En in die onwerkelijke duisternis komt hij tot vreselijke dingen. Zo heeft hij nadien de sterke indruk dat hij callgirl Kiki heeft gewurgd, maar hij kan zich niet herinneren dat hij werkelijk zoiets gedaan heeft.
Ik deed geen vreselijke dingen en mijn vriendin ontwaakte de volgende dag ongeschonden uit haar slaap, maar ik was wel vreemd gedeprimeerd toen ik die nacht wakker lag. Ik was met mijn neus op de feiten gedrukt. Ik was lang niet zo mezelf in sociale situaties als ik wel dacht. De vraag was zelfs of ik niet veel meer een slaaf van een - deels door mijzelf ontworpen - rollenspel was dan ik had gehoopt. Mocht er ooit nog eens zo'n mooi onweer losbarsten tijdens een repetitie, dan zou ik het anders doen! Dan zou ik time out vragen en Schumann, Heine en de hele verdomde romantische ironie even laten voor wat ze waren.
Maar als voornemen was dat waardeloos. Want het gaat er natuurlijk juist om dat je ook onvoorbereid op het juiste moment zo'n besluit kan nemen.
Hüte dich, sei wach und munter!
[En] Grommend rolt, etc... is uit Het onweder van Hendrik Asz. Doyer (1791-1866).
Het laatste citaat ('Wees op je hoede, wees waakzaam en monter') is niet van Heine, maar uit Zwielicht van Joseph Freiherr von Eichendorff (1788-1857).
Afbeelding: Het onweer (1843) door Johannes Tavenraat (1809-1881).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten