vrijdag 24 juni 2022

Rob de Nijs en het geheugen



'Ik zie hem ooit nog wel, als hij gewend is aan de onttakeling van zijn schijnbaar eeuwige jeugd, en als zijn stem het nog doet, Malle Babbe zingen vanuit een rolstoel. En ik zal dat droevig vinden, maar ook mooi.'

Dat waren profetische woorden, die ik in februari 2020 schreef. Eergisteravond vertoefde ik al in het zomerse Venetië van David Hewsons thriller The Lizard's Bite toen mijn vriendin me vanuit de huiskamer riep. 'Rob de Nijs op tv!' En daar zat hij in zijn rolstoel. Zijn allerlaatste concert. We haalden herinneringen op aan de twee concerten die we van hem gezien hadden.
Maar ... twee? Mijn vriendin herinnerde er zich maar een, in Zaandam, een verjaardagscadeau voor mij. 'Later hebben we toch nóg een concert gezien,' drong ik aan, 'nieuw repertoire, geen greatest hits, maar chansons en Americana? Nummers van Daniël Lohues?' Mijn vriendin wist van niks en opperde dat ik met iemand anders naar dat optreden was geweest of het op tv gezien had. Mijn geheugenmachine kwam knarsend op gang maar meer dan dat ene beeld wilde hij niet prijsgeven. Kleine setting, theaterconcert, quasi unplugged. Jaar, locatie, seizoen, omstandigheden, gezelschap: onbekend.
In Venetië kon ik mijn draai niet meer vinden en algauw viel ik in een onrustige slaap. Het was heet, er was een mug. De volgende ochtend werd ik wat verward wakker maar al snel herinnerde ik me mijn dilemma en begon mijn brein opnieuw een zoektocht door het toch niet zo verre verleden. Ik toetste "Rob de Nijs" in op de zoekbalk van mijn blog: Hamelen, wat terloopse vermeldingen, het citaat waarmee dit stukje begint, verder niets. Ik pakte mijn bewaarde agenda's erbij en begon te bladeren. Het eerste concert, het verjaardagscadeau ('Je jeugdheld,' had mijn vriendin gezegd, 'die moet je toch een keer live gezien hebben?'), was gauw gevonden. Zaterdag 23 maart 2013. Ik herinnerde me tal van bijzonderheden. De locatie (Zaantheater, grote zaal), het seizoen (een koude, winderige lente), zelfs het repertoire, de sfeer in de pauze (ik mocht een glas rode wijn voor de gelegenheid en nam er stiekem nog een) en het sms'je dat ik mijn dochter stuurde ('Hij zingt Hamelen!'). Maar van het tweede optreden ontbrak ieder spoor.

Ik gaf het op maar mijn geheugen niet. Dat lachte om mijn wijze aanmoedigingen om de zaak maar te laten rusten, want wat deed het ertoe. 'Wat het ertoe deed? Alles!' vond de archivaris van het verleden in mijn hoofd, een verdomde perfectionist, een dwangneuroot bij wijlen. Ik paste de technieken toe die de mentale hygiëne die mediteren heet me heeft geleerd. Zo slaagde ik er min of meer in om naar de zomer van 2022 terug te keren.
De hitte legde een deken over alles. Ik zat op het balkon en probeerde te lezen. Maar steeds als ik een bezwerende, samenvattende gedachte had ontwikkeld ('die greatest hits en dat nieuwe repertoire waren, zeker weten, onderdelen van een en hetzelfde grote concert') en een paar bladzijden lang ongestoord in Venetië had kunnen verblijven kwam er weer, zuigend en plagend, dat beeld boven van Rob de Nijs in een kleine theaterzaal. Het móesten ook wel twee concerten zijn geweest, want ik had gemengde gevoelens gehad over de Americana en was ontroerd geweest door de hits. Twee duidelijk onderscheiden nasmaken. 
Zo ging de dag voorbij in een onwillige dans met mijn herinneringen. Iedereen die wel eens fanatiek naar een vergeten woord of naam heeft gezocht en dat zoeken niet los kon laten begrijpt wat ik bedoel. Inmiddels is de hitte voorbij, regen en onweer hebben de atmosfeer verhelderd. In mijn hoofd is de situatie soortgelijk. Ik zit met een raadsel, maar er zijn wel meer raadsels in het leven. Die geheimzinnige, droomachtige halve herinnering zal misschien ooit aangevuld worden. Maar dat zal bij toeval moeten gebeuren - mijn roestige geheugenmachine krijgt het niet voor elkaar. 


(Naschrift: Direct na het schrijven van het bovenstaande besloot ik toch maar, voor alle zekerheid, ook de agenda's van de jaren tussen het verschijnen van de plaat met Lohues (2010) en het Zaanse concert van 2013 te raadplegen. Op 13 januari 2012 vond ik een notitie "Rob de Nijs". Mijn hart sprong op. Maar Google vertelde me dat op die dag Robs 70e werd gevierd in Carré, met als gasten o.m. Spinvis en Jan Rot. Daar ben ik zéker niet bij geweest. Mogelijk heb ik met het voornemen gespeeld, men schrijft wel vaker iets in de agenda als memo. 
En op maandag 18 oktober 2010 staat met twee vette uitroeptekens: "Rob de Nijs, Paradiso". Maar dat liep anders: ik dronk die avond mijn laatste calvados in Herberg de Smidse in Epen. De volgende morgen zou ik inchecken in de kliniek. Twee voorgenomen, maar niet bijgewoonde concerten, dat verklaart wel de urgentie van het 'verjaardagscadeau'.)




Geen opmerkingen: