HERFSTMAAN

3.

Fons dronk zijn koffie en overwoog of hij er een cognac of een calvados bij zou nemen. Hij verwierp dat als overmoedig. Koffie drinken was eigenlijk al een zonde tegen de regels van zijn cholesterolverlagende dieet. Misschien later op de dag, je kon niet weten hoe het liep.
Naast hem klonk een kreunend geluid dat walging of woede leek uit te drukken. Fons dacht dat zijn lezende buurman zijn aandacht wilde trekken en keek behulpzaam over zijn schouder mee. Onder een kopje Supermoon zag hij een foto van de maan.
‘Een prachtig gezicht,’ zei hij. De man schrok op en keek hem verstoord aan. ‘Wat zegt u?’
‘Een prachtig gezicht, de volle maan.’
‘Bedoelt u die van vannacht of deze op de foto? Want dat maakt nogal een verschil.’
‘Die van vannacht. Maar de foto is ook mooi.’
‘Laat u niet misleiden door wat u hier ziet. Wie zegt dat dit niet een oude archieffoto is van een eerdere volle maan? Of dat eraan gephotoshopt is?’ Hij sprak het woord uit alsof hij op een bedorven slak kauwde. ‘Ik persoonlijk wantrouw alles wat ik in de populaire media lees of zie. En ik adviseer u datzelfde te doen. Wat doet u voor de kost, als ik zo vrij mag zijn? Dichter zult u wel niet zijn, al zie ik aan uw literatuurkeuze,’ - hij wees op het boek dat uit Fons zijn jasje stak - ‘dat u een dromer en een fantast bent.’
‘Ik zit in de autoverzekeringsbranche. Ik behandel schadeclaims.’
‘Autoverzekeringen, toe maar! Zelf verplaats ik me uitsluitend per trein, en dan nog alleen maar omdat de laatste postkoetsverbinding ruim een eeuw geleden is opgeheven. Maar goed. U heeft dus verstand van aanrijdingen en panne. Valt het u niet op dat berichtjes in de krant daarover zelden accuraat zijn?’
‘Nou ja,’ zei Fons weifelend, ‘voor een expert is er natuurlijk altijd wel wat op aan te merken. Maar je kunt niet verwachten dat iedereen er zo met zijn neus bovenop zit als wij.’
‘Waarom niet? Waar staat dat? Wie zegt dat? U neemt maar aan, meneer. Natuurlijk moet u dat juist wel verwachten. Want, als een simpel berichtje over uw eigen vakgebied al te wensen overlaat voor wie het kan controleren, hoe denkt u dan dat het gesteld is met alle andere gebieden waarover de pers schrijft? Net zó natuurlijk! En die zijn doorgaans heel wat belangrijker dan een deukje hier of daar. Wat in de krant staat is slechts een benadering van de mogelijke waarheid. Als de krant erg zijn best doet, zoals deze, komt het misschien dichter in de buurt dan in het geval van dat schreeuwerige boulevardblaadje dat u naast u ziet liggen, maar het blijft slechts een indicatie. Een glimp van een veel groter geheel met oneindig veel meer aspecten. Tot ik al die kanten ken onthoud ik me van elk oordeel. En dat zou ieder verstandig mens moeten doen.’
Hij viel stil en verdiepte zich weer in zijn lectuur, schijnbaar wrevelig over zijn eigen toeschietelijkheid.
Fons wenkte de ober. Hij wees op zijn kopje en vroeg aan zijn buurman: ‘Wilt u soms iets van mij drinken?’
De man deinsde achteruit en keek hem aan met gefronste wenkbrauwen. Een dubbele onderkin werd zichtbaar. ‘Ik?’
‘Ja, wie anders?’
‘Altijd de feiten checken, nooit zomaar iets aannemen. Ja, u kunt mij een oude jenever laten brengen.’
De bestelling kwam en de man hief zijn kelkje naar zijn mond. ‘Dat is erg attent van u,’ zei hij, iets minder nors. ‘Ik heet overigens Beckman. Omdat u zo attent bent, zal ik u iets laten zien, dat een fantast als uzelf wel zal aanspreken.’
Hij haalde een tablet uit een leren valies en rolde een paar keer met zijn wijsvinger tot hij vond wat hij zocht.
‘Wat zegt u daar wel niet van, als sci-fi-liefhebber?’
Fons boog zich naar het schermpje en zag een oranje vlek die het midden hield tussen een ontstoken wond en een overbelichte herfstaster. Daaromheen wat vegen nevel en een diepblauwe sterrenhemel.
‘Betelgeuze, Al Mankib, de Oksel van de Reus. Een ster. Een levensmoede rode superreus zoals u als lezer van Vance wel zult weten.’
Fons knikte. De naam was hem bekend.
‘Nu. In feite is dat alles wat wij weten van dit fascinerende hemellichaam. Een ster aan het eind van zijn Latijn, die vroeg of laat zal exploderen en een supernova zal vormen. Let wel, ik zeg vroeg of laat. Voorzichtige schattingen spreken van 100.000 jaar. Maar wat kopt nu dit artikel, dat ik zojuist aantrof op het onvolprezen wereldwijde web?’
Omdat hij pauzeerde om een slokje te nemen keek Fons hem vragend aan.
‘Dag des oordeels nabij. Supernova zal ons wegvagen. Vrij vertaald. Goed, ik geef toe, de auteur nuanceert die kop verderop in het artikel en geeft daarbij enige niet geheel inaccurate informatie. Maar het kwaad is geschied, want wie leest er nog een heel artikel? En weet u, de waarheid is nog veel erger.’
Fons moest een geschrokken gezicht hebben getrokken want Beckman lachte, een diep gegrinnik.
‘Ik neem u in de maling, neemt u mij niet kwalijk. Nee, de waarheid is dat wij, en dan bedoel ik wij astronomen, want daar mag ik mijzelf toe rekenen, maar heel weinig weten van Betelgeuze. Ternauwernood wat data. Mondjesmaat wat cijfers. Ik zeg u dit om aan te tonen dat bijna alles wat wij met grote letters in de media lezen op zijn allerminst fragwürtig is.’ Hij pauzeerde met een bedachtzaam zwijgen.
‘Maar stel,’ vervolgde hij, ‘u was zo’n goedgelovig persoontje dat niet verder las dan de schreeuwerige kop van deze publicatie. Wat zou u dan doen met de wetenschap dat de aarde meegesleept zal worden in de val van een stellaire reus? Hoe zou u de komende honderdduizend jaar doorbrengen? Ha! Laat me niet lachen. Werkelijk, alles wat we over de toekomst kunnen zeggen is pure speculatie en als het dat niet is doet het er niet toe. Wij kennen slechts met zekerheid deze tafel en het gesprek dat wij nu voeren. En is dat voor u hetzelfde als voor mij? Ik vraag het me af. Maar fantasyschrijvers leven van die speculaties, en ik wed dat u zichzelf ook allerlei romantische ideeën in het hoofd hebt gehaald toen u gisteravond op uw balkonnetje naar de maan stond te kijken. Of ga ik nu te ver?’
Fons moest lachen. De man amuseerde en verwarde hem. Een lach leek de beste repliek.
‘Om u de waarheid te zeggen,’ zei hij, ‘ bedacht ik dat de invloed van de maan op de menselijke psyche wel eens meer dan suggestie kan zijn. Want als de maan op mondiale schaal eb en vloed kan veroorzaken, wat moet hij dan wel niet aanrichten in onze hersencellen, die voor meer dan zeventig procent uit water bestaan?’
‘Mijn god, u is een astroloog!’ riep Beckman in verbijstering uit. ‘Ik verslik me bijna in mijn jenever. Vindt u het goed dat ik hier maar liever niet op in ga? Beste man, er is geen enkel onderzoek bekend dat dit soort middeleeuws bijgeloof staaft of zelfs maar tegemoet komt. Dus ik onthoud me van enig oordeel. Maar omdat u zo vriendelijk bent geweest mij een glas aan te bieden wil ik u dit wel zeggen: als ik uw theorie serieus zou nemen zou ik u wijzen op het verschil tussen het momentum van een enorme watermassa als die van de oceanen, en het minieme drupje dat tussen uw zielige membraampjes ligt ingebed, een spatje dat om te schommelen zo bitter weinig ruimte heeft.’ Hij hield zijn bijna lege glaasje omhoog en bewoog het zachtjes heen en weer.
Fons zag zijn kans op een cognacje schoon en wees uitnodigend op het kelkje van de ander. Maar die schudde zijn hoofd en zei: ’Nee, ik dank u vriendelijk, maar het wordt hoog tijd dat ik me ga verdiepen in de kookrubriek van dit terecht weifelende dagblad. Dat is pas onverdachte journalistiek, meneer! Iemand zegt wat hij lekker vindt en hoe hij denkt dat dat het beste klaargemaakt kan worden. Ik kan het daar mee eens zijn of niet, maar ik word in elk geval niet door enige pretentie van objectiviteit misleid.’
Hij grijnsde naar Fons en besloot: ‘In het beste geval haal ik er inspiratie uit voor iets beters dan de afhaalchinees vanavond. Ik wens u alle goeds, en maak iets van uw dag zou ik zeggen, want Betelgeuze is nabij! Ikzelf zou niet weten hoe ik mijn laatste dag anders zou doorbrengen dan ik normaal zou doen, maar u heeft daar misschien ideeën over, als romantische fantast.’
Hij draaide zich van Fons af en sloeg een pagina om. Even later snoof hij luidruchtig. Fons stond op om af te rekenen.

Wordt vervolgd....


[Voor het voorafgaande, klik op startpagina en scroll terug]