Kun je menselijke emoties uitdrukken in verf of denken we dat maar? De maniëristen lieten geen twijfel bestaan aan de innerlijke stormen waaraan hun subjecten ten prooi waren. Die waren duidelijk te zien aan de bij die emoties horende grimassen en verwrongen lichaamshoudingen. Wil je het subtieler, dan werk je met symbolen. Een oude man en een zandloper en we weten genoeg. Doorgaans zijn wij kijkers het die interpreteren wat er omgaat in de afgebeelde figuren. De schilder reikt ons sleutels aan, bekende of minder bekende, om dat in olieverf en canvas gesuggereerde gemoed te ontsluiten.
Zaterdag waren we met de familie in het Van Gogh Museum. Nog ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van mijn schilderende broer. Broer is een groot liefhebber van Van Gogh en mijn zuster wilde graag haar held Klimt zien, aan wie een expositie is gewijd dezer dagen. Ik kuierde geboeid door de volle zalen. Net toen mijn aandacht voor al dat moois dreigde te verslappen bleef ik verrast, bijna geschrokken staan. Daar hing zomaar een oude favoriet: Die Sünde van de romantisch-decadente schilder en beeldhouwer Franz von Stuck.
Drukken die ogen écht lust en schaamte uit, of is dat onze interpretatie, die ontstaat doordat de schilder het gezicht van de vrouw heel geraffineerd in diepe schaduw heeft gehuld: de schaduw van het verborgene, verbodene? Of door de zware, zwarte make-up? Het symbool van de slang? Haar blanke blote vlees op de voorgrond doet de rest. Ik keek lang naar het schilderij, dat kleiner en donkerder was dan ik had gedacht.
Toen onze ogen vol waren kochten we wat souvenirs en haalden jassen en mutsen uit de kluisjes. Buiten sneed de wind ijzig door iedere kier in onze kleding.
Met familie loop ik anders door mijn stad. Ik meen die door hun ogen te zien en vind de straten en pleinen opeens zo weids, druk en prozaïsch, terwijl ik ze normaal als de gezellige steegjes van mijn eigen buurtje ervaar. Ook loop ik voorop terwijl ze de weg net zo goed kennen als ik. Ik leid mijn kleine kudde stalwaarts. Loods ze veilig langs een dampende oliebollenkraam. Niet doen, denk ik, ik heb niet voor niets gisteravond boven het fornuis gestaan.
Binnen is het warm, de kerstboom flonkert. Ik inspecteer mijn huis met die andere ogen. Steek kaarsen aan. Aai trots de katten en knijp een oogje toe voor die slijtageplekken in stoel en bank. Als iedereen zit vraag ik wat men wil drinken. Ik som op wat er is. Voorzichtig druppelen de verstandige bestellingen binnen. Appelsap, koffie, prikwater, Peroni zonder alcohol. Zelf neem ik toch alvast een bockbier mét. De quiche gaat in de oven, ik zet het vuur aan onder de soep. Ik open de ijskast en zie de feestelijke fles Cava die net zo goed op het balkon koud had kunnen worden. Geen nood, mijn jongste broer heeft grootmoedig beloofd om me daarmee straks een handje te helpen.
Zie: https://www.jettyvanspaendonck.com/2022/12/groene-soep.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten