NUT

Het is moeilijk vast te stellen wat het is dat de verandering veroorzaakt. Je kunt natuurlijk zeggen: 'het licht' - maar ook in het begin van deze week was de lucht blauw en scheen regelmatig de zon, met die typische helle, wat vlakke glans van april. Nee, het licht is het niet alleen. De temperatuur dan? Kan. Het is minder winters koud, geen rode handen meer na een uur wandelen. De prikafspraak, die als een geruststellende wenk, als een baken van hoop in de agenda staat? Misschien. Maar vooral is het toch het momentum waarmee alles langzaam maar zeker lijkt aan te sturen op een betere tijd. Er is een stuwende beweging in de wereld, een lawine die met horten en stoten op gang kwam maar nu toch vaart lijkt te krijgen. Obstakels tellen niet meer als het zover is, die worden omvergeworpen of ondergesneeuwd. Hopelijk is het niet alleen mijn eigen goede stemming van vandaag die me tot een dergelijke mollige beeldspraak verleidt.

Ik kreeg een mail van een dierbare collega van voor de pandemie die mijn boek met Aragon-vertalingen wilde bestellen. 'Hopelijk is alles goed met je, naar abominabele omstandigheden?'
Dat van die abominabele omstandigheden, dat had ik nog geen twee dagen geleden volmondig onderschreven. Toen liep ik in het park en keek naar vogeltjes en had daar op zich wel plezier in, maar vroeg me ondertussen af (als een soort permanente ondertoon, een drone onder het vogelgekwetter) wat de zin en het nut van dit alles in vredesnaam kon zijn: lopen door het park en naar vogeltjes turen. Ik vulde mijn tijd zo prettig mogelijk, meer niet. Ik analyseerde al lopende en turende wat er allemaal mis was en kwam daarmee een heel end. Een handvol dingen hoofdzakelijk. Meer algemene factoren zoals ouder worden en daarmee samenhangende zorgen buiten beschouwing gelaten. En ook de pandemie telde ik gemakshalve even niet mee.
Ik telde ze op mijn vingers, de dingen die er mis waren: het einde van een lange, donkere winter en toch wilde het maar geen lente worden; een scheut cabin fever hoewel ik dagelijks een paar uur buiten ben: het maakt je langzaam maar zeker kriegel om alsmaar op dezelfde twee, drie plaatsen te zijn en dezelfde twee, drie mensen te zien; het einde van een periode van verwoed en geïnspireerd vertalen, het zwarte gat, het dal na de piek, niks nieuws; en natuurlijk dat moe en misselijk makende gezwabber van de boven ons geplaatsten.
Ik kwam mijn Zen-juf tegen in het park. Normaal zouden we zwaaien en lachen, nu keerde ze haar fiets voor een praatje.
'Weet je,' zei ze, 'het is helemaal niet erg om twintig kilometer te lopen, als je je daarop instelt. Maar het halt houden met het idee dat je er bent en dan weer op gang moeten komen omdat je opeens toch weer een paar kilometer extra moet lopen, daar word je moedeloos van op den duur.' Dat was nog eens een andere wijsheid dan 'elke mars begint met de eerste stap' van Lao Zi. Ik gaf haar groot gelijk en nam afscheid met de uitgesproken hoop, dat we gauw weer samen zouden mogen komen met ons clubje. 

Vanmorgen reed ik naar Zaandam. Mijn zoon en ik zijn de laatste hand aan het leggen aan de cd die het afgelopen jaar ontstaan is en we hadden een paar uur werk gepland. Opeens was dat niet meer, zoals eergisteren nog, een tamelijk zinloos klusje: op een lauwe manier prettig zoals dat spotten van zwartkop tuinfluiter of boomklever; opeens was het weer belangrijk. De boekjes en liedjes die ik nog de wereld in ga sturen doen ertoe. Ik zie ernaar uit en zet me ervoor in.
Ach lezer, weet u wat het is? Ik zou er na al die jaren geen woord meer aan vuil hoeven maken. Het is gewoon het oude liedje, dat van de lente. U hebt het al net zo vaak gehoord als ik het heb gezongen, en toch schijn ik het te moeten blijven zingen, zinloos of niet. Want levenslust heeft aan nut geen boodschap.