AFLAAT

Woensdagavond speelde ik voor Johnny Cash. We traden op in een forensische kliniek. Die lieve mevrouw met het zware Limburgse accent die de muziek zo mooi meerstemmig vond, had misschien in een psychose haar man doodgeslagen, wie zou het zeggen. Het was opeens wat kouder en een bijna volle maan scheen aan een hemel die voor winters kon doorgaan: kale bomen en kaal beton staken er scherp tegen af, de narcissen die verderop bloeiden in het nog zo groene gras zag je hier niet.

Maar gisteren waren de voortekenen voor Kerstmis heel wat minder gunstig. Een verkoudheidje kon ik nog verwelkomen als iets dat bij het seizoen hoort, bijna iets gezelligs, maar toen dat zich onmiskenbaar begon te verplaatsen naar mijn oudste, gouden kroon was er naast een zeurende pijn ook een zeurend, verwijtend stemmetje. Ik herinnerde me de woorden van de tandarts, met de nodige dramatiek gesproken: 'Wacht niet te lang met die extractie - straks zit je op vakantie of met Kerstmis opeens met zó'n dikke kop.' Terwijl ik verwoed met listerine spoelde en paracetamolletjes oploste in een glas water zag ik hem in gedachten duivels lachen en zijn handen wrijven. 'Zie je nou wel? Ik zei het toch!'
Toen ik op het punt stond naar de nachtmis te gaan werd de stilte verbroken door de telefoon. Een stem die ik niet kende. De vrouw van een overleden schoolvriend. Waarom, vroeg ze, en haar woorden waren omzwachteld door pijnlijke stiltes, had ik nooit gereageerd op zijn dood, nooit iets van me laten horen? Ik voelde me betrapt en putte me uit in verontschuldigingen: ik had de rouwkaart op de trap gevonden toen ik op weg was naar Schiphol, naar Spanje. Ik had zorgen aan mijn kop, toen, en was het na terugkomst vergeten, daarna had het te laat geleken om nog iets van me te laten horen. Ze wilde geen excuses horen, zei ze. Ze begon uiteen te zetten dat ze zo'n fan waren geweest, mijn dode vriend en zij, van La Passione, mijn duo met Vincent de Lange. Al onze optredens hadden ze gezien. Op haar sterfbed wilde ze onze muziek horen. Maar mijn laatste boekje, dat was 'geen topper' geweest.
Ik voelde me steeds ongemakkelijker, en toen het gesprek plotseling af werd gebroken liet het me met een vreemd gevoel achter. In de auto op weg naar de kerk overwoog ik, dat iemand die optreedt een verantwoordelijkheid heeft: hij kent niet iedereen die naar hem luistert, maar zij kennen hem wel, of althans datgene van hem dat in de openbaarheid komt. Schept dat een verplichting? In de ogen van de fan misschien wel. Ik kende die vrouw niet, maar voor haar was ik een levend persoon, en ze had iets terug verwacht voor alle aandacht die ze mij geschonken had. Was dat de reden waarom ze belde? Het was of ik plotseling van alle kanten bespied werd. De wereld was vol spiedende ogen. De roemzucht van de artiest wordt niet straffeloos bevredigd, besloot ik. Gestreelde ijdelheid heeft een prijs. Over de morele implicaties van een en ander moest ik nog eens goed nadenken. Om met een gerust gevoel mijn werk tegemoet te treden nam ik me voor alsnog een brief te schrijven aan de broer van de overledene, het was nooit te laat, had de vrouw gezegd. Maar was dat voornemen niet gewoon een gemakzuchtige manier om mezelf beter te voelen, een aflaat?
Door de consternatie was ik vergeten mijn pianolampje mee te nemen maar gelukkig was er in de kerk meer dan genoeg licht. En 's avonds kwam mijn oudste dochter thuis uit Engeland. Ook zij straalde, en ik straalde mee. Buiten hoorde ik de klokken aanhoudend luiden en binnen klopte mijn kies in een vermanend ritme, maar ik sloot er mijn oren voor. Nu even niet, het is Kerstmis, probeerde ik te denken.

Rookzanger wenst u allen een Zalig Kerstfeest en een Gelukkig Nieuwjaar! Voorlopig doet hij er even het zwijgen toe. Tot later, lieve lezer!