Ritselend nieuws

Ik vind 'vrije nieuwsgaring' een groot goed en krijg graag nieuws. NPO, BBC of VRT. De commerciëlen vertrouw ik nooit helemaal en de Amerikanen zijn me te druk. Maar er zijn perioden dat ik het nieuws maar liever mijd omdat het te voorspelbaar of naargeestig is. Zwarte Pieten of vliegtuigrampen. Dat is het privilege van de consument. Ik ken een krantenman die nooit iets  meemaakt omdat hij altijd met zijn kop ergens anders is: bij wat elders op de wereld gebeurt, en hoe hij dat zo snel mogelijk, liefst vóór de concurrent, in zijn dagblad kan krijgen. Zijn blik is verkleefd met zijn telefoon.

Niets is zo overschat als de actualiteit: die is morgen toch weer anders. Je kunt gerust een dag overslaan - wat je gemist hebt krijg je in eindeloze nabeschouwingen uitgekauwd op je ontbijtbord. Het nieuws verslaan is als het beschrijven van de vorm van een wolk: heb je die net bevredigend op papier en kijk je omhoog naar de lucht, dan is hij onherkenbaar veranderd. Toch zal geen hoofdredacteur zeggen: jongens, we laten het voor vandaag maar even, we publiceren een mooi verhaal. Nieuws is een verslaving. Nieuwtjesjagers, het woord zegt alles. Je moet scoren en je adrenalineniveau opvijzelen met een spektakel, en als dat er niet is bombardeer je willekeurig wat maar tot een spektakeltje.
Voeling houden met de tijdgeest, weten wat er in de wereld speelt, het is ontegenzeggelijk belangrijk, als je geen mensenhater of kluizenaar bent. Maar vaak kun je beter even wachten tot alle opwinding bedaard is en de redactionele commentaren van een fatsoenlijke krant bestuderen, dan het gekwek van alle improviserende en bluffende, draaiende of zelfs liegende gezagsdragers van minuut tot minuut te volgen. De opgewonden meningen en het ijdele gezwets dat in de dagelijkse praatprogramma's over ons wordt uitgestort mijd ik al helemaal. Borrelpraat op hoog niveau. Waarom wordt debatteren toch zo hoog aangeslagen, waarom moet alles in gepolariseerde vorm worden gegoten? Ga liever eens denken. Geen groter bewijs van onze kuddementaliteit dan het eeuwige geklets, de hele dag door, over alles. Het gekwetter op een apenheuvel.

Waarom, vraagt u zich misschien af, deze uitbraak van ergernis? (Brekend nieuws - kan dat woord alsjeblieft weg?) Een slecht humeur heb ik niet echt, hoogstens heeft de herfst me een beetje te pakken. Het zit zo: gisteravond kwam ik thuis en keek naar de maan waarlangs wolken joegen, en naar de dorre bladeren die ritselend voor me uit dwarrelden. Een rare, Dickensiaanse vergelijking kwam zomaar in me op: 'De dorre bladeren buitelden over straat als nieuws dat de ochtendeditie moet halen.'